Τα διάφορα παθολογικά προβλήματα του μαστού, χωρίζονται σε καλοήθη και κακοήθη. 

   Από τις καλοήθεις παθήσεις, οι πιο συχνές είναι οι εξής: Φλεγμονές του μαστικού αδένα (μαστίτιδα), που συμβαίνει πιο συχνά σε θηλάζουσες μητέρες και πρέπει να ληφθεί φαρμακευτική αγωγή. Αν αυτή δεν έχει αποτέλεσμα και εξελιχθεί η κατάσταση σε απόστημα του μαστού, πρέπει να γίνει διάνοιξη του αποστήματος χειρουργικά.

   Οι ινοκυστικές αλλοιώσεις του μαστού, που μπορεί να είναι ογκίδια, κύστεις, ή και έκκριμα από τη θηλή. Σε αυτές τις αλλοιώσεις γίνεται βιοψία όταν πρόκειται για ογκίδιο που είναι μεγαλύτερο από δύο εκ., παρακέντηση δια λεπτής βελόνης όταν υπάρχει επίσης μεγαλύτερη των δύο εκ. κύστη (FNA μαστού), και κυτταρολογική εξέταση του υγρού που βγαίνει από τη θηλή.

   Τα καλοήθη ογκίδια. Τέτοια μπορεί να είναι το αδένωμα, το ινοαδένωμα, το λίπωμα, κ.α. Σε όλα αυτά πρέπει να γίνεται βιοψία όταν είναι πάνω από δύο εκ. ή μεγαλώνουν στις διαδοχικές μαστογραφίες.

   Τα κακοήθη προβλήματα του μαστού, αναφέρονται γενικά ως καρκίνος του μαστού. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει πολύ συχνός καρκίνος, που αφορά όχι μόνο μεγάλης ηλικίας γυναίκες, αλλά και νέες. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού, κάποιοι από τους οποίους είναι οι εξής: 

   Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών. Σε αυτές τις οικογένειες υπάρχει μετάλλαξη κάποιων γονιδίων μεταξύ άλλων και των BRCA1 ή BRCA2. Αυτές οι μεταλλάξεις κληρονομούνται και σε άλλα μέλη της οικογένειας, με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών, στα άτομα της οικογένειας που έχουν τη μετάλλαξη.

   Άλλοι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του μαστού, είναι: Το ιστορικό ακτινοβόλησης της περιοχής του θώρακα, η έκθεση σε ραδιενέργεια, το κάπνισμα, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, κ.ά.

   Βγαίνει εύκολα το συμπέρασμα για το πόσο σημαντικός είναι ο προληπτικός έλεγχος των μαστών σε μια γυναίκα. Τα πρωτόκολλα παρακολούθησης και ελέγχου των μαστών, αναλόγως του κινδύνου που εμφανίζει η κάθε γυναίκα, είναι ως εξής:  

 Ο προληπτικός έλεγχος των μαστών σε κάθε γυναίκα, πρέπει να γίνεται με ψηλάφηση αρχικά, από μικρή ηλικία, από την ίδια και από τον γυναικολόγο της. Αυτή η ψηλάφηση, για τις γυναίκες που δεν έχουν ιστορικό καρκίνου του μαστού στην οικογένεια, γίνεται κάθε χρόνο από τον γυναικολόγο (πιο συχνά βέβαια η γυναίκα κάνει την αυτοεξέτασή της στο σπίτι) και καλό είναι να ξεκινά από την ηλικία των 20 ετών. Η μαστογραφία αρχίζει στην ηλικία των 40 ετών για όλες τις γυναίκες που δεν έχουν ιστορικό και γίνεται μια φορά το χρόνο.

   Για τις γυναίκες που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, η αυτοεξέταση καλό είναι να αρχίζει από τα 18 έτη, ο γυναικολόγος πάντα πρέπει να κάνει ψηλάφηση σε κάθε επίσκεψη της γυναίκας και η μαστογραφία ξεκινά από τα 30 και κάθε χρόνο, ή και πιο νωρίς, αναλόγως του μεγέθους του κινδύνου (αριθμός συγγενών που εμφάνισαν καρκίνο του μαστού, μεταλλάξεις γονιδίων, κλπ.).